Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Public Health Nutrition του Πανεπιστημίου του Cambridge, συνδέει την αυξημένη κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων με δυσμενή συμπτώματα ψυχικής υγείας. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν ήπια κατάθλιψη ή/και αύξηση των ψυχικά ανθυγιεινών ή αγχωτικών ημερών ανά μήνα. Πρόκειται για μια σημαντική μελέτη, καθώς παρέχει μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της σύγχρονης, βιομηχανοποιημένης διατροφής και της πρόσφατης παρακμής της ψυχικής υγείας.
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να προσδιοριστεί εάν υπάρχει σχέση μεταξύ της αυξημένης κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και των δυσμενών συμπτωμάτων ψυχικής υγείας.
Τι είναι ένα εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο;
Σε αυτή τη μελέτη, ως υπερ-επεξεργασμένο τρόφιμο ορίστηκε με σπορέλαια/φυτικά έλαια και σάκχαρα που περιέχει ελάχιστα έως καθόλου ολόκληρα τρόφιμα. Παραδείγματα αυτών περιλαμβάνουν πολλά είδη, όπως δημητριακά πρωινού, πατατάκια, ροφήματα με ζάχαρη, μπισκότα, κέικ και ψωμί. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τυποποιημένο σύστημα ταξινόμησης τροφίμων NOVA για να αποφασίσουν ποια τρόφιμα θα ορίσουν ως υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα. Αυτό επέτρεψε την τυποποίηση και μεγαλύτερη ακρίβεια κατά τη σύγκριση των αποτελεσμάτων παρόμοιων μελετών.
Η μελέτη εξέτασε δεδομένα που αναφέρθηκαν από 10.359 ενήλικες των ΗΠΑ στην Εθνική Έρευνα για την Υγεία και τη Διατροφή. Σε αυτή την έρευνα, οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτήσεις που αφορούσαν δημογραφικά στοιχεία, υγεία και ανάκληση της 24ωρης διατροφής. Στη συνέχεια, οι ερευνητές ταξινόμησαν τους συμμετέχοντες σε πέντε ομάδες με βάση το ποσοστό των θερμίδων που καταναλώθηκαν ως UPF, με την ομάδα 1 να καταναλώνει το λιγότερο (0-19% UPF) και την ομάδα 5 να καταναλώνει το περισσότερο (>80% UPF).
Για την αξιολόγηση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, η μελέτη εξέτασε τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στο PHQ-9, ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της κατάθλιψης. Επιπλέον, οι ερευνητές θέλησαν να αξιολογήσουν την ψυχική υγεία ευρύτερα. Για τον σκοπό αυτό, η μελέτη εξέτασε τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στις ακόλουθες ερωτήσεις: "Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ημερών, πόσες ημέρες η ψυχική σας υγεία δεν ήταν καλή;" και "Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ημερών, πόσες ημέρες νιώθατε ανησυχία, ένταση ή άγχος;".
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τις δημογραφικές πληροφορίες της έρευνας για να προσαρμόσουν την ηλικία, το φύλο, την εθνικότητα, τον ΔΜΣ, το επίπεδο φτώχειας, την κατάσταση καπνίσματος και τη σωματική δραστηριότητα. Τελικά, η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με την υψηλότερη κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, η ομάδα 5, είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να έχουν ήπια κατάθλιψη από ό,τι τα άτομα της ομάδας 1. Τα άτομα των ομάδων 3-5 είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να έχουν περισσότερες ψυχικά ανθυγιεινές ημέρες και αγχωμένες ημέρες από ό,τι τα άτομα της ομάδας 1. Με άλλα λόγια, η μελέτη αυτή δείχνει ότι τα άτομα που λαμβάνουν το 40% ή περισσότερο των θερμίδων τους από υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν δυσμενή συμπτώματα ψυχικής υγείας.
Η μελέτη αυτή έχει ορισμένους περιορισμούς. Ειδικότερα, η ομάδα αναφοράς (ομάδα 1,0-19% UPF) περιλάμβανε μόνο 305 άτομα. Για λόγους σύγκρισης, η ομάδα 5 είχε 885 άτομα και η ομάδα 4 είχε 3.286 άτομα. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνει τη μελέτη, αλλά μια μεγαλύτερη ομάδα αναφοράς θα βελτίωνε τη δυνατότητα γενίκευσης της μελέτης σε μεγαλύτερο πληθυσμό.
Αυτή η μελέτη είναι ένα ακόμη στοιχείο σε ένα αυξανόμενο σώμα ερευνών που συνδέει τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα με προβλήματα με την ψυχική υγεία και τη νόηση. Μια παρόμοια μελέτη έδειξε σύνδεση μεταξύ των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και της γνωστικής παρακμής. Είναι σημαντικό ότι πρόκειται για μερικές από τις πρώτες μελέτες που δείχνουν σαφείς συσχετίσεις μεταξύ ανθυγιεινών διατροφών και υγείας του εγκεφάλου. Μεταξύ άλλων, τα δεδομένα αυτά μπορεί να εμπλέκουν την κακής ποιότητας διατροφή και τη διαταραχή του μεταβολισμού στην φθίνουσα ψυχική υγεία του πληθυσμού.
Είναι κοινή πεποίθηση πλέον ότι η υψηλή κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με τον μεταβολισμό και τα μιτοχόνδρια του οργανισμού.
Πηγή:
Hecht E, Rabil A, Martinez Steele E. et. al. “Cross-sectional examination of ultra-processed food consumption and adverse mental health symptoms.” Public Health Nutrition. July 2022.